Knàl! Alweer een geweldige folkplaat uit Letland, met dank aan het Duitse CPL-label, dat zich de jongste jaren steeds nadrukkelijker opwerpt als het kanaal voor muziekjes uit de Baltische regio. Deze keer dus een nieuwe plaat van Tautumeitas, die wie hier al eerder konden voorstellen naar aanleiding van hun titelloze plaat van twee jaar geleden. Toen leerden we dat centrale figuur Asnate Rancane net als drie van haar medezangeressen, aan de Jazeps Vitols Latvian Academy of Music studeerde en dat zij afstudeerde op en scriptie rond de Bolsi van Auleja. Bolsi zijn gewoon “meerstemmige gezangen” en Auleja is eer klein dorpje in de Oostelijke Latgale-regio van Letland. Daar ontwikkelde zich in de loop der tijden een heel aparte zangstijl, uitsluitend door vrouwen gezongen en met de Aulejas Sievas als belangrijkste exponent.

Tautumeitas ontstond vanuit de studie-interesse van Asnate en haar collega’s en stelde zich tot doel de zangstijl voor het nageslacht te bewaren en één van de dingen, die ze voor haar eindwerk deed, was een groots concert opzetten rond die muziek en die zangstijl. Toen ging de bal aan het rollen: de zes vrouwen studeerden een jaar lang op het traditionele repertoire en brachten het die avond, met groot succes. Tautumeitas was geboren en veroverde in de voorbije jaren een plaatsje in de internationale folk context. Nu is er dus nieuw werk en dat is tegelijk oud werk, want het zijn de liedjes van dat afstudeerproject, die nu in de studio opgenomen werden en op die manier dus inderdaad de oude, traditionele stijl eer bewijzen en in stand houden: de jonge generatie leerde van de oude en zet de traditie voort en, al begrijp je geen ene moer van al wat gezongen wordt, je kunt je wel laten meevoeren met de stemmenpracht van de Tautumeitas-vrouwen.

Het boekje dat bij de CD hoort, bevat een heleboel verhelderende uitleg, die je ongeveer alles vertelt over de zangkunst in dat ene specifieke deel van Letland. Als je dit alles bijeen optelt, krijg je een belangwekkende plaat, met een als bonus dat je veel te weten komt over een land dat je niet kent en over de manier waarop de belangrijke gebeurtenissen uit een mensenleven aangegrepen worden om, in liedvorm, gestalte te geven aan de volkscultuur van (een deel van) de Letten. Je kunt er veel van leren, denk ik zo: zesentwintig liedjes in minder dan een half uur. Zoiets was vroeger alleen de Ramones gegund, maar het grote verschil zit hem in de geweldige stemmen en in de puur a cappella aanpak van de plaat. Sommigen zullen voor zoveel vocale storm in zo korte tijd terugschrikken, maar dat is nergens voor nodig: deze plaat verveelt geen seconde en terwijl je luistert, kun je het heel fijne cd-boekje lezen en kijk, een half uur later ben je gegrepen en duw je op de repeatknop. Zo werkt dat bij goeie muziek: je luister opnieuw. En opnieuw. En je geniet. Heerlijke plaat alweer !

(Dani Heyvaert)